Tot 99 procent van het water ooit in de oude meren en oceanen op Mars zit gevangen in de korst van de planeet en is niet verloren gegaan aan de ruimte, volgens een studie in Science deze week.
Wetenschappers van het California Institute of Technology (Caltech) en NASA’s Jet Propulsion Laboratory denken dat het water is gezogen in mineralen in de korst van de Rode Planeet. Deze suggestie staat haaks op de huidige geaccepteerde theorie dat vrijwel al het vocht verdampte en wegdreef nadat Mars miljarden jaren geleden zijn atmosfeer verloor.
“Atmosferische ontsnapping verklaart niet volledig de gegevens die we hebben voor hoeveel water er ooit op Mars bestond”, zegt Eva Scheller, hoofdauteur van de gepubliceerde studie en promovendus bij Caltech.
Het team schatte hoeveel water Mars had en hoeveel het nog over heeft, door de chemische samenstelling van zijn atmosfeer, poolijskappen en meteorietmonsters te inspecteren. Dat liet veel water achter.
Cruciaal was dat het Amerikaanse team de verhouding tussen deuterium en waterstof moest vinden. Water bestaat uit twee waterstofatomen die aan één zuurstofatoom zijn gebonden. Waterstof heeft meer dan één isotoop; de meest voorkomende vorm, bekend als protium, heeft één proton voor een kern, en deuterium heeft één proton en één neutron. Een klein deel van de waterstofatomen – naar schatting 0,02 procent op aarde – bestaat in de zwaardere deuteriumvorm.
Water bestaande uit protiumatomen is lichter en kan gemakkelijker ontsnappen aan de zwakke zwaartekracht van Mars. Door de hoeveelheid water te meten die bestaat uit deuteriumatomen die op Mars achterblijven, schatte het team hoeveel water uit protiumatomen moet zijn ontsnapt.
“Atmosferische ontsnapping had duidelijk een rol in waterverlies, maar bevindingen uit het laatste decennium van Mars-missies hebben erop gewezen dat er een enorm reservoir van oude gehydrateerde mineralen was waarvan de vorming de beschikbaarheid van water in de loop van de tijd zeker verminderde,” zei Bethany Ehlmann, hoogleraar planetaire wetenschap aan Caltech en een onderzoekswetenschapper bij JPL.
In plaats daarvan geloven ze dat ergens tussen de 30 en 99 procent van het Martiaanse water is geabsorbeerd door mineralen in de korst van de planeet om klei te vormen. Op aarde wordt dergelijk water gerecycled door tektonische verschuivingen en komt uiteindelijk terug in de atmosfeer, hoewel niet zo op de Rode Planeet.
Mars is geologisch niet actief. Zodra het water in zijn korst verdwijnt, wordt het niet vervangen, waardoor de buitenaardse wereld het droge en dorre klimaat heeft dat het vandaag de dag heeft. “Al dit water werd vrij vroeg afgezonderd en vervolgens nooit meer naar buiten gefietst,” zei Scheller.
De boffins kunnen gelijk krijgen door regolietmonsters die van het oppervlak zijn geschraapt door NASA’s Perseverance rover op de meedogenloze stofwereld. Het team denkt dat Mars volledig bedekt is door een oceaan van 100 tot 1500 meter diep. ®